De zogenaamde Leuinuspleinen zijn ongeveer voltooid.
Als laatste deel van het grote project is de herinrichting van de Nieuwe Markt de beurt. Het ziet er niet naar uit dat de parkeerplaatsen zullen verdwijnen, iets waar de SOD op hoopte. Het centrum van de ‘Cultuurdriehoek’ wordt nu ontsierd door vele auto’s. De beide andere pleinen, Grote Kerkhof en Stromarkt zijn aanzienlijk opgeknapt.
De Fontein van Bürgi
Bij de presentatie van het ontwerp van de Lebuinuspleinen is van Jan van Minnebruggen en Hans Ringoot van Bosch Slabbers is het iedereen ontgaan dat het bescheiden en toch markante kunstwerk “De Fontein” (1971) van de Zwitsers-Nederlandse beeldhouwer Jeannot Bürgi (1939-2011) niet was opgenomen in de plannen. Het kunstwerk stond op het intieme pleingedeelte voor de ingang van de kerk bij de toren. Bürgi maakte met name in Deventer en Utrecht veel kunstwerken in de openbare ruimte.
Het kunstwerk bestond uit een aantal blokken die samengesteld waren tot een abstracte fontein. De blokken waren gemaakt van basaltlavasteen, een natuursteen. Het bovenste deel van de fontein liep vol met water, dat weer overliep in de onderliggende delen.
Helaas was het kunstwerk al geruime tijd niet meer in bedrijf.
Over de kunstenaar
Jeanot Bürgi (1939-2011) studeerde aan de Kunstgewerbeschule in Luzern (Zwitserland). Hij was vooral beeldhouwer. In 1962 vestigde hij zich in Utrecht. Hier heeft hij meegewerkt aan groot project om de werfkelders aan de Oude- en Nieuwegracht te restaureren. Hij heeft een groot deel van de consoles ontworpen die je nog steeds onderaan de lantaarns aan deze grachten vindt. In 1978 verhuisde hij terug naar Zwitserland. De familie was niet op de hoogte van de plannen met de fontein.
Fontein verwijderd
Op grond van het bovenstaande had de fontein een hoge erfgoedwaarde, reden voor de Stichting Oud Deventer, geïnspireerd door de bekende Deventer beeldhouwer Károly Szekeres met steun van Heemschut en enkele prominente medestanders haar bezorgdheid richting de Gemeente uit te spreken.
De Stichting Oud Deventer drong er bij het College van B&W en de gemeenteraad op aan dat de fontein op zijn oorspronkelijke plaats behouden zou blijven.
De politiek heeft anders beslist. In maart 2022 is de fontein van zijn plaats gehaald en opgeslagen bij het Groenbedrijf.
Stappenplan van de RCE
Deze vervelende geschiedenis was aanleiding om dieper in te gaan op de status van kunst in de openbare ruimte. De gemeente wees ons op de RCE, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, die ons op weg zou kunnen helpen.
Die RCE zegt in zijn website: ‘Kunst in de openbare ruimte vormt een belangrijk deel van ons cultureel erfgoed. Denk daarbij aan bouwbeeldhouwwerken, vrijstaande sculpturen, omgevingskunst, herdenkingsmonumenten, Land Art, installaties en monumentale kunst in onze directe woon- en leefomgeving. Deze toegankelijke en vaak laagdrempelige kunst is kwetsbaar. Allerlei factoren hebben invloed op deze objecten en kunnen ongewenste veranderingen en schade veroorzaken.”
De RCE heeft een stappenplan ontwikkeld dat kan helpen bij het behoud en beheer van deze kunstwerken. Dit stappenplan is uitgewerkt in een document van 127 bladzijden, te veel om in dit artikel op te nemen. Het stuk is te vinden op https://www.cultureelerfgoed.nl/publicaties/publicaties/2021/01/01/stappenplan-kunst-in-de-openbare-ruimte
Gymnasium aan de Nieuwe Markt
De Deventer erfgoedinstellingen hebben veel bemoeienis gehad met het behoud van het gymnasium aan de Nieuwe Markt en de middelbare meisjesschool aan de Hofstraat. Gelukkig is de gemeenteraad akkoord gegaan met de aanmerking van het markante pand tot gemeentelijk monument. De SOD is tevreden met de bestemming van het schoolgebouw tot museum (EICAS) en appartementen. Echter wij hebben grote moeite met de in grootte verschillende en asymmetrisch geplaatste dakkapellen van glas. Wij hebben op 30 april 2021 een bezwaarschrift ingediend dat niet heeft geleid tot aanpassingen aan het zogenaamde dakenbeleid van de gemeente. De gemeente hecht aan het dakenlandschap met zijn schuine met pannen gedekte daken.
In dit filmpje vertelt wethouder Carlo Verhaar bij RTV Oost wat er gaat gebeuren op de Lebuinuspleinen en de tussenliggende straten.